Κτίστηκε το 963 μ.Χ. αποτελεί το πρώτο, μεγαλύτερο αλλά και σημαντικότερο μοναστήρι του Αγίου Όρους. Ιδρύθηκε από τον Αθανάσιο Αθωνίτη με την υποστήριξη του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Εδώ ανακαλύφθηκε ο νέος αρχιτεκτονικός ρυθμός ναού και ονομάστηκε ‘’αγιορείτικος’’.
Στην Ιερά Μονή φυλάσσονται 2050 χειρόγραφα, περισσότερα από 30000 έντυπα βιβλία, ζουν περίπου 80 μοναχοί και γιορτάζει στις 18 Ιουλίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο).